The admissibility of disinheritance and testamentary freedom

Authors

  • Joanna Haberko Adam Mickiewicz University

DOI:

https://doi.org/10.21638/spbu25.2021.107

Abstract

The article highlights the principles of inheritance law in the Polish legal system. Specific emphasis is placed on testamentary freedom, appointment to inheritance only on the grounds of two titles and a limited number of statutory heirs. The author analyzes the consequences that the drawing up of a will may have for the persons closest to the testator. The subject of the considerations is both the nature of a legal act which is a will, the requirement of the form of wills and the admissibility of testamentary dispositions. Attention is paid to the admissibility of disinheritance and its effects. The text aims to answer the question whether depriving descendants, spouses and parents of the legitimate portion extends or restricts the testamentary freedom. The adopted legislative structure assumes that everyone who has the testamentary capacity, full legal capacity, may draw up a will. The act does not limit in any manner who can be appointed as the testamentary heir or the extent of such appointment. The testator is free to decide whether and when a will is to be drawn up. It is an expression of the principle of testamentary freedom. Anyone who has full capacity to act lawfully may exercise this freedom to make a will or not. However, if a person exercises this freedom, the scope and form of dispositions made depend solely on this person. Testamentary freedom is expressed in certain ways. Firstly, by making a will, a testator may change the statutory inheritance, appoint whomever they want and are not limited in terms of shares. Secondly, a testator may exclude certain persons from inheritance. The negative will and disinheritance serve this purpose. 

Keywords:

inheritance, will, testamentary freedom, legitimate portion, disinheritance

Downloads

Download data is not yet available.
 

References

Bełza, Lucjan. 1994. Skuteczność powołania wykonawcy testamentu. Przegląd Sądowy 11–12: 48–63.

Borysiak, Witold. 2013. Dziedziczenie. Konstrukcja prawa i ochrona. Warszawa, LexisNexis.

Bystrzyńska-Fornal, Ewa. 2004. Oznaczenie (określenie) osoby spadkobiercy w testamencie. Przegląd Sądowy 2: 55–67.

Cybula, Piotr. 2015. Testament podróżny de lege lata i de lege ferenda (zagadnienia wybrane). 50 lat kodeksu cywilnego. Perspektywy rekodyfikacji, eds Piotr Stec, Mariusz Załucki: 385–400. Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Doliwa, Adam. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. Mariusz Załucki: 2082–2086. Warszawa, C.H.Beck.

Gałakan-Halicka, Agnieszka. 2004. Stwierdzenie treści testamentu ustnego. Monitor Prawniczy 16: 739–745.

Gwiazdomorski, Jan. 1959. Prawo spadkowe. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Gwiazdomorski, Jan. 1990. Prawo spadkowe w zarysie. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Haberko, Joanna, Zawłocki, Robert. 2014. Prawnokarne konsekwencje popełnienia przestępstwa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1: 29–42.

Jasiakiewicz, Tomasz. 2018. O regulacji prawnej testamentu alograficznego w prawie polskim — uwagi de lege lata i de lege ferenda. Prawo cywilne i handlowe w działaniach administracji. Stosowanie, wykładnia i stosowanie, ed. Grzegorz Kozieł: 143–161 Lublin, Wydawnictwo WSPA.

Kordasiewicz, Bogudar. 2009. Zachowek. System Prawa Prywatnego. Prawo spadkowe, ed. Bogudar Kordasiewicz: 1–953. Warszawa, C.H.Beck.

Kremis, Jerzy. 2021. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz, eds Edward Gniewek, Piotr Machnikowski: 1–2336. Warszawa, C.H.Beck.

Księżak, Paweł. 2012. Zachowek w polskim prawie spadkowym. Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Niemczyk, Stanisław, Łazarska, Aneta. 2007. Prawno-medyczna wykładnia “obawy rychłej śmierci” jako przesłanka ważności testamentu ustnego. Prawo i Medycyna 2: 86–100.

Niezbecka, Elżbieta. 1992. Skutki prawne testamentu negatywnego i wydziedziczenia. Rejent 7–8: 18–21.

Osajda, Konrad. 2002. Przedmiot zapisu windykacyjnego i odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe oraz zachowki. Monitor Prawniczy 3: 128–130.

Osajda, Konrad. 2013. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz. In 3 vols, vol. 3: Spadki, ed. Konrad Osajda: 1–1237. Warszawa, C.H.Beck.

Pabin, Anna. 2016. Testament jako akt sformalizowany — uwagi w sprawie przyszłego kształtu regulacji dotyczących rozrządzeń testamentowych. Studia Prawnicze 1: 91–126.

Pazdan, Maksymilian. 2013. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz. In 2 vols, vol. II, ed. Krzysztof Pietrzykowski: 736–996. Warszawa, C.H.Beck.

Piątowski, Józef S.2003. Prawo spadkowe. Zarys wykładu. Warszawa, LexisNexis.

Piątowski, Józef S., Kawałko, Anna, Witczak, Hanna. 2009. Pojęcie, funkcje i źródła prawa spadkowego System Prawa Prywatnego. Prawo spadkowe, ed. Bogudar Kordasiewicz: 1–40. Warszawa, C.H.Beck.

Piątowski, Józef S., Kordasiewicz, Bogudar. 2011. Prawo spadkowe. Zarys wykładu. Warszawa, LexisNexis.

Pietrzykowski, Janusz. 1994. Wybrane zagadnienia reformy prawa spadkowego. Z zagadnień współczesnego prawa cywilnego, Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tomasza Dybowskiego, eds Jan Błeszyński, Jerzy Rajski, Marek Safjan, Elżbieta Skowrońska-Bocian: 249–257.

Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu WarszawskiegoPietrzykowski, Krzysztof. 2013. [Untitled]. Kodeks cywilny. Komentarz. In 2 vols, vol. II, ed. Krzysztof Pietrzykowski: 1–1076. Warszawa, C.H.Beck.

Radwański, Zbigniew. 1993. Wykładnia testamentów. Kwartalnik Prawa Prywatnego 1: 5–20.

Radwański, Zbigniew. 2006. Zielona księga. Optymalna wizja Kodeksu cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa, Oficyna Wydawnicza MS.

Rosengarten, Filip. 1983. Podpis na testamencie. Nowe Prawo 3:10–17.

Rzewuski, Maciej. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. Mariusz Załucki: 2006–2039. Warszawa, C.H.Beck.

Skowrońska, Elżbieta. 1982. Jeszcze o podpisie na testamencie własnoręcznym. Nowe Prawo 5–6: 55–63.

Skowrońska-Bocian, Elżbieta. 1991. Forma testamentu w prawie polskim. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Skowrońska-Bocian, Elżbieta. 1997. Prawo spadkowe. Warszawa, C.H.Beck.

Skowrońska-Bocian, Elżbieta. 2004. Testament w prawie polskim. Warszawa, LexisNexis.

Sokołowski, Tomasz. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz. In 3 vols, vol. II, ed. Maciej Gutowski: 1208–1240 Warszawa, LexisNexis.

Światłowski, Andrzej. 1993. Obawa rychłej śmierci jako przesłanka testamentu ustnego. Monitor Prawniczy 3: 65–66.

Szaciński M.1962. Wydziedziczenie w polskim prawie spadkowym zunifikowanym. Nowe Prawo 7–8: 996–1005.

Szpunar, Adam. 1993. Forma podpisu na testamencie własnoręcznym. Rejent 3–4: 9–23.

Szpunar, Adam. 1995. Glosa do uchwały SN 9.5.1995 — III CZP 56/95. Rejent 12: 80–87.

Szpyt, Kamil. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. Mariusz Załucki: 1998–2006. Warszawa, C.H.Beck.

Witczak, Hanna. 2009. Skutki wyłączenia od dziedziczenia. Rejent 3: 73–96.

Wójcik, Sylwester, Zoll, Fryderyk. 2013. Testament. System Prawa Prywatnego. Prawo spadkowe. In 21 vols, vol. 10, ed. Bogudar Kordasiewicz: 271–348. Warszawa, C.H.Beck.

Wójcik, Sylwester. 1986. [Untitled] System prawa cywilnego, Prawo spadkowe. In 4 vols, vol. IV, ed. Józef S.Piątowski: 1–626. Wrocław, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

Wójcik, Sylwester. 2001. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 19.07.2001. III CZP 36/01. Orzecznictwo Sądów Polskich 2: 18.

Zakrzewski, Piotr. 2012. Zapis windykacyjny. Przegląd Sądowy 2: 8–23.

Załucki, Mariusz. 2017. Forma testamentu w perspektywie rekodyfikacji polskiego prawa spadkowego. Czas na rewolucję? Państwo i Prawo 3: 31–49.

Załucki, Mariusz. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz, ed. Mariusz Załucki: 1959–1996. Warszawa, C.H.Beck.

Zelek, Mariusz. 2015. Spadek i testament. Poradnik praktyczny. Warszawa, Difin.

Zelek, Mariusz. 2019. [Untitled] Kodeks cywilny. Komentarz. In 3 vols, vol. II, ed. Maciej Gutowski: 1283–1292, 1316–1333. Warszawa, C.H.Beck

Downloads

Published

31.12.2021

How to Cite

Haberko, J. (2021). The admissibility of disinheritance and testamentary freedom. Pravovedenie, 65(1), 123–135. https://doi.org/10.21638/spbu25.2021.107